Trong bối cảnh hoạt động kinh doanh ngày càng phát triển, nhiều hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh đã mở rộng quy mô, sử dụng hóa đơn điện tử và ghi chép sổ sách đầy đủ. Điều này dẫn đến việc không còn phù hợp với cách nộp thuế theo phương pháp khoán mà cần chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai để đảm bảo minh bạch và tuân thủ đúng pháp luật.
Theo quy định tại Điều 11 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc diện phải thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ hoặc có nhu cầu tự nguyện thì sẽ áp dụng phương pháp kê khai để xác định số thuế phải nộp. Việc hiểu rõ đối tượng áp dụng, thủ tục kê khai, cũng như ưu nhược điểm của phương pháp này là cần thiết để các chủ kinh doanh chủ động hơn trong quản lý thuế và tránh rủi ro pháp lý.
Hồ sơ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai
Theo quy định tại điểm 8.2 Phụ lục I – Danh mục hồ sơ khai thuế ban hành kèm theo Nghị định số 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai cần chuẩn bị các thành phần hồ sơ sau:
-
Tờ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, sử dụng Mẫu số 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC;
-
Phụ lục Bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ, áp dụng đối với các trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai, theo Mẫu số 01-2/BK-HĐKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
Lưu ý: Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có căn cứ xác định được doanh thu từ cơ quan chức năng thì được miễn nộp Phụ lục Mẫu số 01-2/BK-HĐKD nêu trên.
Nơi nộp hồ sơ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai
Căn cứ theo khoản 1 Điều 45 Luật Quản lý thuế năm 2019, hồ sơ khai thuế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh áp dụng phương pháp kê khai được nộp tại Chi cục Thuế quản lý trực tiếp nơi hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh thực hiện hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Việc xác định đúng cơ quan thuế quản lý là yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo việc kê khai – nộp thuế đúng thẩm quyền, tránh phát sinh sai sót hoặc bị xử lý vi phạm hành chính về thuế.
Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai
Theo quy định tại khoản 1 Điều 44 Luật Quản lý thuế năm 2019, thời hạn nộp hồ sơ khai thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai được xác định như sau:
-
Trường hợp khai thuế theo tháng: Thời hạn nộp hồ sơ chậm nhất là ngày thứ 20 của tháng kế tiếp tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
-
Trường hợp khai thuế theo quý: Thời hạn nộp hồ sơ chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên trong quý tiếp theo quý phát sinh nghĩa vụ thuế.
Việc tuân thủ đúng thời hạn nộp hồ sơ là nghĩa vụ bắt buộc để tránh bị xử phạt vi phạm hành chính về thuế và đảm bảo quá trình sản xuất – kinh doanh diễn ra thuận lợi, minh bạch.
Thời hạn nộp thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai
Theo khoản 1 Điều 55 Luật Quản lý thuế năm 2019, thời hạn nộp thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện theo phương pháp kê khai được xác định như sau:
-
Thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế tương ứng với kỳ kê khai (tháng hoặc quý).
-
Trường hợp nộp hồ sơ khai thuế bổ sung, thời hạn nộp thuế sẽ tính theo thời hạn nộp hồ sơ khai thuế của kỳ tính thuế phát sinh sai sót.
Việc nộp thuế đúng hạn không chỉ giúp cá nhân, hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật mà còn tránh được các khoản phạt chậm nộp hoặc tiền lãi phát sinh theo quy định hiện hành.
Nghĩa vụ khai thuế trong trường hợp tạm ngừng hoạt động, kinh doanh
Trong trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tạm ngừng hoạt động, người nộp thuế cần thực hiện thông báo tạm ngừng đến cơ quan thuế quản lý theo đúng quy định tại:
-
Điều 91 Nghị định 01/2021/NĐ-CP ngày 04/11/2021 của Chính phủ;
-
Điều 4 Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ;
-
Điều 12 Thông tư 105/2020/TT-BTC ngày 03/12/2020 của Bộ Tài chính.
Trong thời gian tạm ngừng hoạt động đúng quy trình và đã được cơ quan thuế xác nhận, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không phải nộp hồ sơ khai thuế. Tuy nhiên, có hai trường hợp ngoại lệ cần lưu ý:
-
Tạm ngừng không trọn tháng (nếu khai thuế theo tháng);
-
Tạm ngừng không trọn quý (nếu khai thuế theo quý).
Trong hai trường hợp trên, người nộp thuế vẫn phải thực hiện khai và nộp hồ sơ thuế cho kỳ tính thuế tương ứng.
Kết luận
Trong xu thế minh bạch hóa hoạt động kinh doanh và tăng cường quản lý thuế hiện nay, phương pháp kê khai là lựa chọn phù hợp dành cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có quy mô vừa và lớn, hoặc những trường hợp mong muốn tự chủ trong việc xác định nghĩa vụ thuế. Việc áp dụng phương pháp kê khai không chỉ giúp phản ánh chính xác doanh thu, chi phí mà còn tạo điều kiện thuận lợi khi mở rộng hoạt động, nâng cao uy tín với đối tác, ngân hàng và cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, phương pháp này cũng đòi hỏi người nộp thuế phải tuân thủ đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nghĩa vụ kê khai – nộp thuế đúng thời hạn. Vì vậy, nếu bạn đang phân vân giữa phương pháp khoán và kê khai, hãy cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên quy mô kinh doanh, khả năng quản lý sổ sách và định hướng phát triển trong tương lai.
Chọn đúng phương pháp nộp thuế là bước khởi đầu quan trọng giúp hộ, cá nhân kinh doanh phát triển bền vững, hợp pháp và hiệu quả trong bối cảnh kinh tế số và quản lý thuế hiện đại.
