Ngày 27/6/2023, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về “Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới”. Trong đó, một nội dung quan trọng được nêu rõ là: Miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu kể từ khi thành lập đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa – nhằm tạo điều kiện khuyến khích khởi nghiệp, hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững.
Đây được xem là một trong những chính sách đột phá, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc cải thiện môi trường đầu tư, giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp mới thành lập, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Xóa bỏ các rào cản hành chính, cơ chế “xin – cho”, tư duy “không quản được thì cấm”
Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân – một bước tiến quan trọng trong chiến lược thúc đẩy khu vực tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.
Nghị quyết nhấn mạnh yêu cầu xóa bỏ các rào cản hành chính, chấm dứt cơ chế “xin – cho”, thay đổi tư duy “không quản được thì cấm”. Thay vào đó, hệ thống pháp luật cần được xây dựng và tổ chức thực thi theo hướng bảo đảm vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, sử dụng các công cụ thị trường để điều tiết, đồng thời hạn chế sự can thiệp hành chính không cần thiết.
Người dân và doanh nghiệp được quyền tự do kinh doanh trong những lĩnh vực pháp luật không cấm. Việc hạn chế quyền kinh doanh chỉ được đặt ra vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, môi trường và sức khỏe cộng đồng – và phải được quy định rõ ràng trong luật.
Trong năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, những quy định chồng chéo, thiếu nhất quán đang làm cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Cụ thể, sẽ cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ pháp luật và 30% điều kiện kinh doanh – và tiếp tục giảm sâu trong các năm sau.
Đồng thời, sẽ đẩy mạnh việc cung cấp dịch vụ công cho doanh nghiệp mà không phụ thuộc vào địa giới hành chính, tạo thuận lợi hơn cho hoạt động sản xuất – kinh doanh. Mục tiêu đến năm 2028, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam nằm trong top 3 ASEAN và top 30 quốc gia hàng đầu thế giới.
Một điểm nổi bật khác của Nghị quyết là định hướng chuyển từ quản lý sang phục vụ, lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ hiện đại hóa quản trị công, ứng dụng dữ liệu và công nghệ, thực hiện hậu kiểm thay vì tiền kiểm, tăng cường minh bạch và hiệu quả trong kiểm tra, giám sát.
Việc quản lý điều kiện kinh doanh cũng sẽ thay đổi từ hình thức cấp phép và chứng nhận sang công bố điều kiện và hậu kiểm, trừ một số lĩnh vực đặc thù phải tuân thủ quy định và thông lệ quốc tế.
Xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, trục lợi cá nhân, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 68-NQ/TW là yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, trục lợi cá nhân, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt là trong giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, nghị quyết cũng quy định rõ cơ chế miễn trừ trách nhiệm cho những trường hợp thực hiện đúng quy trình, quy định, không vụ lợi nhưng gặp rủi ro khách quan trong quá trình thi hành công vụ. Điều này nhằm tạo sự công bằng, khuyến khích cán bộ dám làm, dám chịu trách nhiệm, nhưng cũng không dung túng cho sai phạm.
Nghị quyết yêu cầu đẩy mạnh cải cách hành chính theo hướng phân cấp, phân quyền, phân nhiệm rõ ràng, xác định trách nhiệm cụ thể của từng cấp, từng ngành, từng đơn vị – đặc biệt là vai trò và trách nhiệm người đứng đầu trong xử lý thủ tục hành chính.
Bên cạnh đó, Nghị quyết nhấn mạnh việc thực hiện cơ chế thị trường minh bạch, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế trong việc tiếp cận và sử dụng các nguồn lực như vốn, đất đai, tài nguyên, công nghệ, nhân lực, dữ liệu… Mọi doanh nghiệp đều phải được đối xử công bằng trong huy động và phân bổ nguồn lực quốc gia.
Chính sách thuế, phí, lệ phí sẽ tiếp tục được rà soát và hoàn thiện theo hướng công bằng, hợp lý: giảm thuế suất, mở rộng cơ sở thu, nhất là với các giao dịch điện tử – trong đó có thu thuế điện tử thông qua máy tính tiền. Đồng thời, nghiêm cấm việc lạm dụng quyền hành chính để ban hành quy định trái pháp luật, các hành vi bảo hộ cục bộ của ngành hoặc địa phương, và xử lý nghiêm các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, lạm dụng vị trí thống lĩnh, độc quyền gây bất bình đẳng trên thị trường.
Một tín hiệu tích cực khác là Nghị quyết đề cập đến việc bãi bỏ lệ phí môn bài và miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu cho doanh nghiệp nhỏ và vừa mới thành lập. Kèm theo đó là yêu cầu bố trí đầy đủ nguồn lực từ ngân sách nhà nước (cả trung ương và địa phương), đồng thời khuyến khích huy động các quỹ đầu tư từ doanh nghiệp, hiệp hội, viện nghiên cứu, trường đại học nhằm xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.
Đặc biệt, Nghị quyết đề cao vai trò của doanh nghiệp tư nhân và đội ngũ doanh nhân trong quá trình hoạch định chính sách, khuyến khích phản biện, góp ý chính sách một cách thực chất, hiệu quả và minh bạch – hướng tới một môi trường pháp lý cởi mở, công bằng và ổn định.
