Các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân

Trong hệ thống thuế Việt Nam, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là nghĩa vụ quan trọng đối với mỗi người lao động. Tuy nhiên, không phải tất cả các khoản thu nhập đều phải nộp thuế. Pháp luật hiện hành đã quy định rõ ràng một số khoản thu nhập được miễn thuế TNCN nhằm hỗ trợ, khuyến khích và đảm bảo công bằng cho người nộp thuế. Vậy những khoản thu nhập nào được miễn thuế và người lao động cần lưu ý gì để áp dụng đúng quy định? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Miễn thuế thu nhập cá nhân là gì?

Miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là việc pháp luật quy định một số khoản thu nhập của cá nhân không phải tính vào căn cứ nộp thuế, từ đó không phát sinh nghĩa vụ nộp thuế. Các khoản thu nhập được miễn thuế chủ yếu mang tính chất hỗ trợ, an sinh hoặc khuyến khích, ví dụ: thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản trong gia đình, thu nhập từ kiều hối, tiền lương làm việc tại vùng kinh tế đặc biệt khó khăn…

Nói cách khác, miễn thuế TNCN là một cơ chế nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân và đảm bảo tính công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế, được áp dụng theo đúng các trường hợp do pháp luật quy định.

Dưới đây là các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân, được trình bày một cách rõ ràng và chuyên nghiệp, dựa trên các quy định tại Điều 4 của Luật Thuế thu nhập cá nhân, Điều 4 của Nghị định số 65/2013/NĐ-CP và Điều 3 Thông tư 113/2013/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung).

Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản

Chuyển nhượng giữa các mối quan hệ thân thuộc: Thu nhập từ việc chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả nhà ở và công trình xây dựng hình thành trong tương lai) giữa các thành viên trong gia đình như vợ chồng; cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi với con cái; cha mẹ vợ, cha mẹ chồng với con rể, con dâu; ông bà nội, ông bà ngoại với cháu nội, cháu ngoại; và anh chị em ruột với nhau sẽ được miễn thuế.
Phân chia tài sản khi ly hôn: Bất động sản là tài sản chung của vợ chồng được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, khi ly hôn và được phân chia theo thỏa thuận hoặc quyết định của tòa án cũng thuộc diện được miễn thuế.
Trường hợp duy nhất một bất động sản: Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân chỉ có duy nhất một bất động sản tại Việt Nam cũng được miễn thuế. Tuy nhiên, để được miễn thuế, cá nhân phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
- Duy nhất một bất động sản tại thời điểm chuyển nhượng: Cá nhân chỉ sở hữu duy nhất một nhà ở hoặc một thửa đất ở (có hoặc không có công trình xây dựng gắn liền). Việc xác định quyền sở hữu dựa trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Thời gian sở hữu tối thiểu: Cá nhân phải sở hữu bất động sản này tối thiểu là 183 ngày tính đến thời điểm chuyển nhượng.
- Chuyển nhượng toàn bộ: Phải chuyển nhượng toàn bộ bất động sản đó. Trường hợp chỉ chuyển nhượng một phần thì phần chuyển nhượng đó sẽ không được miễn thuế.
Trách nhiệm khai báo: Cá nhân phải tự khai báo và chịu trách nhiệm về việc bất động sản chuyển nhượng là duy nhất. Nếu cơ quan thuế phát hiện thông tin không chính xác, cá nhân sẽ bị truy thu thuế và phạt theo quy định.

Các khoản thu nhập khác được miễn thuế

Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng bất động sản: Tương tự như chuyển nhượng, thu nhập từ việc nhận thừa kế hoặc quà tặng là bất động sản giữa các thành viên thân thuộc trong gia đình cũng được miễn thuế.
Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp: Thu nhập từ việc chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp được Nhà nước giao đất nhằm mục đích hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp mà không thay đổi mục đích sử dụng đất cũng được miễn thuế.
Thu nhập từ hoạt động sản xuất nông nghiệp, thủy sản: Thu nhập từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được miễn thuế. Cá nhân tham gia các hoạt động này phải đáp ứng các điều kiện về quyền sử dụng đất, cư trú tại địa phương và sản phẩm chưa qua chế biến hoặc chỉ sơ chế.
Thu nhập từ lãi tiền gửi, hợp đồng bảo hiểm, trái phiếu Chính phủ:
- Lãi tiền gửi: Thu nhập từ lãi tiền gửi bằng tiền Đồng, vàng, ngoại tệ tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài dưới các hình thức gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu…
- Lãi hợp đồng bảo hiểm nhân thọ: Khoản lãi cá nhân nhận được theo hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
- Lãi trái phiếu Chính phủ: Khoản lãi nhận được từ việc mua trái phiếu Chính phủ.
Thu nhập từ kiều hối: Tiền kiều hối cá nhân nhận được từ thân nhân là người Việt Nam ở nước ngoài (định cư, lao động, học tập) gửi về. Trường hợp tiền được gửi bởi thân nhân là người nước ngoài cũng được miễn thuế nếu đáp ứng các điều kiện của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Phần thu nhập làm thêm giờ, làm việc ban đêm: Phần tiền lương, tiền công được trả cao hơn so với mức thông thường do làm việc ban đêm hoặc làm thêm giờ theo quy định của Bộ luật Lao động sẽ được miễn thuế. Tổ chức trả thu nhập cần lập bảng kê chi tiết để chứng minh.
Tiền lương hưu và học bổng:
- Lương hưu: Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả và tiền lương hưu nhận được hàng tháng từ Quỹ hưu trí tự nguyện. Lương hưu nhận từ nước ngoài cũng được miễn thuế.
- Học bổng: Học bổng nhận được từ ngân sách Nhà nước hoặc từ các tổ chức trong và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học.
Tiền bồi thường và hỗ trợ: Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm, bồi thường tai nạn lao động, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, bồi thường Nhà nước và các khoản bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Thu nhập từ quỹ từ thiện và viện trợ: Thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được cấp phép hoạt động và các nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích nhân đạo, từ thiện đã được cơ quan Nhà nước phê duyệt.
Thu nhập của thuyền viên: Tiền lương, tiền công của thuyền viên Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
Thu nhập từ hoạt động khai thác thủy sản xa bờ: Thu nhập của chủ tàu, người có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác thủy sản xa bờ.

Kết luận

Tóm lại, việc nắm rõ các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân không chỉ giúp người dân thực hiện đúng nghĩa vụ thuế mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Các quy định này thể hiện chính sách của Nhà nước trong việc khuyến khích, hỗ trợ một số hoạt động kinh tế, xã hội, đồng thời đảm bảo công bằng và an sinh cho người dân.

Hiểu đúng và áp dụng chính xác các quy định này là điều vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân, giúp họ chủ động hơn trong việc quản lý tài chính và tuân thủ pháp luật.