Khi vừa thành lập công ty, bên cạnh việc hoàn tất thủ tục pháp lý và chuẩn bị hoạt động kinh doanh, một trong những vấn đề quan trọng mà doanh nghiệp cần nắm rõ chính là các loại thuế doanh nghiệp phải nộp sau thành lập công ty. Việc hiểu đúng, đủ và thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro vi phạm pháp luật, mà còn tạo nền tảng minh bạch, vững chắc cho quá trình phát triển lâu dài.
Thuế là gì? Nhà nước thu thuế để làm gì?
Thuế được hiểu là khoản nộp bắt buộc mà cá nhân và tổ chức có nghĩa vụ thực hiện đối với Nhà nước. Khoản thu này phát sinh trên cơ sở các văn bản pháp luật do Nhà nước ban hành, không mang tính chất đối giá trực tiếp hay hoàn trả cho người nộp thuế.
Nhiều người thường đặt câu hỏi: Thuế dùng để làm gì? Nhà nước thu thuế rồi sử dụng vào đâu? Thực chất, thuế chính là nguồn tài chính quan trọng để duy trì, vận hành bộ máy Nhà nước, đồng thời bảo đảm các chức năng quản lý, ổn định và phát triển xã hội.
-
Thuế thông thường: nhằm tạo nguồn thu cho ngân sách và điều tiết thu nhập trong xã hội.
-
Thuế đặc biệt: được áp dụng cho những mục đích cụ thể, chẳng hạn thuế tiêu thụ đặc biệt đánh vào rượu bia, thuốc lá, ô tô nhập khẩu nhằm hạn chế tiêu dùng; hay phí thủy lợi để huy động nguồn vốn cho phát triển, tu bổ hệ thống tưới tiêu, điều tiết nguồn nước ở địa phương.
Đối với doanh nghiệp, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký thành lập công ty, được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và mã số thuế, doanh nghiệp cần tiến hành kê khai thuế ban đầu tại cơ quan thuế và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế theo quy định pháp luật.
Các loại thuế doanh nghiệp phải nộp sau khi thành lập
Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký thành lập và được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cùng mã số thuế, doanh nghiệp tại Việt Nam cần thực hiện nghĩa vụ về thuế theo quy định. Hiện nay, có 4 loại thuế cơ bản mà hầu hết doanh nghiệp đều phải quan tâm: lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
1. Lệ phí môn bài
-
Căn cứ pháp lý: Nghị định 139/2016/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 22/2020/NĐ-CP.
-
Đối tượng nộp: Tất cả các tổ chức, doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam.
-
Đối tượng miễn: Một số trường hợp được miễn lệ phí môn bài, ví dụ doanh nghiệp mới thành lập (miễn trong năm đầu thành lập), chi nhánh hoặc văn phòng đại diện chỉ hoạt động hỗ trợ mà không kinh doanh.
-
Mức thu: Từ 300.000 đồng đến 3.000.000 đồng/năm, tùy theo vốn điều lệ hoặc doanh thu.
-
Thời hạn nộp: Doanh nghiệp phải nộp tờ khai lệ phí môn bài ngay sau khi thành lập (chậm nhất là ngày 30/01 năm sau đối với trường hợp thành lập trong 6 tháng cuối năm).
Lưu ý: Nộp lệ phí môn bài là thủ tục pháp lý quan trọng, đánh dấu việc doanh nghiệp chính thức đi vào hoạt động.
2. Thuế Giá trị gia tăng (VAT/GTGT)
-
Căn cứ pháp lý: Luật Thuế GTGT 2008 (sửa đổi bổ sung), Thông tư 219/2013/TT-BTC.
-
Khái niệm: Thuế GTGT là thuế tính trên phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
-
Phương pháp tính:
-
Phương pháp khấu trừ: Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
-
Phương pháp trực tiếp:
-
Tính trực tiếp trên doanh thu: Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ % theo ngành nghề (1% – 5%).
-
Tính trực tiếp trên giá trị gia tăng (áp dụng cho vàng bạc, đá quý): Thuế GTGT phải nộp = GTGT x 10%.
-
-
Doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp kê khai GTGT phù hợp với quy mô và loại hình kinh doanh ngay khi đăng ký thuế ban đầu.
3. Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
-
Căn cứ pháp lý: Luật Thuế TNDN 2008 (sửa đổi, bổ sung).
-
Đối tượng nộp: Tất cả tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập chịu thuế tại Việt Nam.
-
Cách tính thuế:
-
Thuế TNDN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất.
-
Thu nhập tính thuế = Doanh thu – Chi phí hợp lý, hợp lệ – Các khoản lỗ được kết chuyển.
-
-
Thuế suất phổ thông: 20%. Một số lĩnh vực, địa bàn ưu đãi có thể được áp dụng mức thấp hơn.
4. Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN)
-
Căn cứ pháp lý: Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi, bổ sung) và Thông tư 111/2013/TT-BTC.
-
Đối tượng nộp: Người lao động có thu nhập chịu thuế. Doanh nghiệp là tổ chức chi trả thu nhập có trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho người lao động.
-
Cách tính:
-
Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất theo biểu lũy tiến từng phần (5% – 35%).
-
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ.
-
-
Các khoản giảm trừ:
-
Giảm trừ bản thân: 11 triệu đồng/tháng.
-
Giảm trừ người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng/người.
-
Các khoản bảo hiểm bắt buộc theo quy định.
-
Câu hỏi thường gặp về các loại thuế phải nộp sau khi thành lập doanh nghiệp
1. Thời hạn nộp lệ phí môn bài của doanh nghiệp mới thành lập là khi nào?
Theo Nghị định 139/2016/NĐ-CP và Nghị định 22/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu thành lập (từ ngày 01/01 đến 31/12). Sang năm tiếp theo, chậm nhất ngày 30/01, doanh nghiệp phải nộp tờ khai và tiền lệ phí môn bài.
2. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành là bao nhiêu?
Thuế suất thuế TNDN phổ thông hiện nay là 20%. Một số lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư có thể áp dụng mức thấp hơn (10%, 15% hoặc miễn, giảm trong một thời gian nhất định) theo quy định của pháp luật.
3. Doanh nghiệp kê khai và nộp thuế theo tháng hay theo quý?
Tùy vào quy mô doanh thu, doanh nghiệp sẽ kê khai thuế GTGT và TNCN theo tháng hoặc theo quý:
-
Doanh thu năm trước liền kề từ 50 tỷ đồng trở xuống: kê khai theo quý.
-
Doanh thu trên 50 tỷ đồng: kê khai theo tháng.
Quyết toán thuế TNDN và TNCN được thực hiện 1 lần/năm.
