Trong bất kỳ doanh nghiệp nào, kế toán trưởng luôn giữ vai trò “đầu tàu” của bộ phận tài chính – kế toán, chịu trách nhiệm tổ chức hệ thống sổ sách, ký báo cáo và đảm bảo mọi hoạt động tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Chính vì tầm quan trọng đó, không ít kế toán có thắc mắc: Liệu một người có thể cùng lúc làm kế toán trưởng cho 2 công ty khác nhau hay không? Đây là vấn đề thường gặp trong thực tế, đặc biệt ở những doanh nghiệp nhỏ hoặc các cá nhân có nhiều kinh nghiệm trong ngành.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật hiện hành, các ngoại lệ được phép và rủi ro nếu vi phạm.
Có được làm kế toán trưởng tại 2 công ty cùng lúc không?
Theo quy định tại Điều 20 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, tất cả doanh nghiệp đều bắt buộc phải bố trí kế toán trưởng, ngoại trừ doanh nghiệp siêu nhỏ.
Khoản 1 Điều 52 Luật Kế toán 2015 định nghĩa: Kế toán trưởng là người đứng đầu bộ máy kế toán của đơn vị kế toán, chịu trách nhiệm tổ chức và điều hành toàn bộ công tác kế toán, bao gồm:
-
Thực hiện các quy định pháp luật về kế toán và tài chính trong doanh nghiệp;
-
Tổ chức, quản lý bộ máy kế toán;
-
Lập và ký báo cáo tài chính bảo đảm tuân thủ chế độ, chuẩn mực kế toán.
Vậy, một cá nhân có thể đồng thời đảm nhận chức vụ kế toán trưởng tại 2 công ty khác nhau không? Về nguyên tắc, điều này được phép, bởi những lý do sau:
Thứ nhất, Luật Kế toán 2015 hiện hành không có quy định cấm một người làm kế toán trưởng cho nhiều doanh nghiệp, cũng không cấm việc bổ nhiệm một cá nhân đã là kế toán trưởng của công ty A tiếp tục giữ vị trí kế toán trưởng tại công ty B. Theo nguyên tắc pháp luật: “Người dân được quyền làm những gì pháp luật không cấm”.
Thứ hai, mối quan hệ giữa kế toán trưởng và doanh nghiệp được xác lập thông qua hợp đồng lao động. Căn cứ khoản 1 Điều 19 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có thể ký kết nhiều hợp đồng với nhiều người sử dụng lao động, miễn là đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ trong từng hợp đồng. Trong trường hợp này, kế toán trưởng cần lưu ý việc kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định.
Tuy nhiên, để được làm kế toán trưởng ở 2 công ty, cá nhân đó vẫn phải đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn và điều kiện của chức danh kế toán trưởng theo Điều 51, Điều 54 Luật Kế toán 2015. Đồng thời, không thuộc các trường hợp bị cấm làm kế toán quy định tại Điều 52 Luật Kế toán 2015.

Không có bằng kế toán có được làm kế toán trưởng không?
Theo điểm b khoản 1 Điều 54 Luật Kế toán 2015, một trong những tiêu chuẩn, điều kiện để được bổ nhiệm làm kế toán trưởng là phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trung cấp trở lên.
Khoản 5 Điều 18 Nghị định 174/2016/NĐ-CP giải thích rõ: người có trình độ chuyên môn nghiệp vụ về kế toán bao gồm:
-
Người đã tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học hoặc sau đại học chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán tại các trường, học viện trong và ngoài nước;
-
Người có chứng chỉ kế toán viên theo Luật Kế toán hoặc chứng chỉ kiểm toán viên theo Luật Kiểm toán độc lập.
Bên cạnh đó, Thông tư 91/2017/TT-BTC cũng quy định điều kiện để được dự thi chứng chỉ kế toán viên, kiểm toán viên, cụ thể:
-
Có bằng đại học trở lên chuyên ngành Tài chính, Ngân hàng, Kế toán, Kiểm toán;
-
Trường hợp tốt nghiệp chuyên ngành khác, chương trình học phải có ít nhất 7% tổng số đơn vị học trình liên quan đến các môn: Tài chính, Kế toán, Kiểm toán, Phân tích hoạt động tài chính, Thuế; hoặc có thêm văn bằng, chứng chỉ hoàn thành các khóa học nghề nghiệp do tổ chức quốc tế cấp và được Bộ Tài chính Việt Nam công nhận;
-
Có chứng chỉ chuyên gia kế toán hoặc chứng chỉ kế toán do tổ chức nghề nghiệp nước ngoài cấp và được Bộ Tài chính thừa nhận.
Như vậy, người không có bằng kế toán vẫn có thể được bổ nhiệm làm kế toán trưởng nếu đáp ứng một trong các trường hợp sau:
-
Tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học, sau đại học chuyên ngành tài chính hoặc kiểm toán;
-
Có bằng đại học chuyên ngành khác nhưng đủ số tín chỉ liên quan đến tài chính – kế toán – kiểm toán theo quy định và thi đỗ chứng chỉ kế toán viên/kiểm toán viên;
-
Có chứng chỉ chuyên gia kế toán hoặc chứng chỉ kế toán do tổ chức nước ngoài cấp và đã được Bộ Tài chính Việt Nam công nhận.

Làm kế toán trưởng 2 công ty thì kê khai thuế thu nhập cá nhân thế nào?
Khi một cá nhân đồng thời làm kế toán trưởng tại 2 công ty, việc kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sẽ được thực hiện tùy theo loại hợp đồng lao động ký kết với từng doanh nghiệp, cụ thể:
-
Trường hợp ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên với cả 2 công ty
-
Thu nhập tại mỗi công ty sẽ được tính thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần.
-
Người lao động cần thực hiện quyết toán thuế cuối năm trên tổng thu nhập của cả 2 nơi làm việc.
-
-
Trường hợp một trong hai công ty ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng
-
Nếu mức lương từ 2 triệu đồng/lần trả hoặc/tháng trở lên, công ty đó sẽ khấu trừ 10% thu nhập trước khi chi trả.
-
Cuối năm, cá nhân vẫn phải tổng hợp toàn bộ thu nhập từ cả hai công ty để quyết toán thuế.
-
Lưu ý: Người làm kế toán trưởng tại 2 công ty cần chủ động đăng ký mã số thuế cá nhân, cung cấp cho cả hai đơn vị để được khấu trừ đúng quy định, đồng thời thực hiện quyết toán đầy đủ để tránh bị truy thu hoặc xử phạt hành chính.